Xem xét việc tăng lương định kỳ (Salary Reviews)
Ngay sau khi bạn đã đàm phán xong mức lương cơ bản, điều đầu tiên nên xem xét tiếp theo chính là cơ chế xét tăng lương.
Một trong những lý do bạn cần đàm phán được mức lương cơ bản tốt nhất có thể là bởi vì các khoản tăng lương về sau thường được tính theo phần trăm dựa trên mức lương cơ bản đó.
=> Lương cơ bản càng cao, thì mức tăng 2%, 3% hay 10% sau này sẽ càng giá trị.
Khi đàm phán về việc xét tăng lương, có 3 yếu tố bạn nên lưu ý:
- Thời điểm xét tăng lương
- Căn cứ để xét tăng lương
- Tỷ lệ phần trăm tăng lương
Mặc dù bạn không thể biết trước được chính xác con số phần trăm sẽ được tăng (nếu biết rồi thì còn gì để xét duyệt nữa!), bạn vẫn có thể tác động một phần bằng cách đưa ra khái niệm gọi là tăng lương theo chi phí sinh hoạt – còn gọi là COLA (Cost-of-Living Adjustment).
COLA là hình thức tăng lương tự động để bù lại cho lạm phát hàng năm.
Ví dụ: nếu năm nay bạn được tăng 10% lương, nhưng lạm phát chung của thị trường cũng là 10%, thì thực tế là bạn không hề được tăng lương gì cả, bạn chỉ đang nhận đúng giá trị sức mua như năm trước.
Vì vậy, bạn có thể mở đầu cuộc nói chuyện về xét lương bằng cách đề cập đến COLA.
Bạn có thể nói:
“Em kỳ vọng rằng mức lương sẽ được điều chỉnh để theo kịp chi phí sinh hoạt, nên chắc công ty cũng có điều chỉnh COLA mỗi năm đúng không ạ?”
Khi bạn khiến nhà tuyển dụng đồng ý với việc điều chỉnh COLA hàng năm, thì bạn đã ngầm nâng được phần trăm tăng lương thực tế trong tương lai, vì mọi mức tăng thêm về sau sẽ phải tính thêm cả COLA vào nữa.
Ở Mỹ, chính phủ có công bố các chỉ số COLA cụ thể, nhưng ở Việt Nam, bạn có thể dựa vào chỉ số CPI (chỉ số giá tiêu dùng) được Tổng cục Thống kê công bố định kỳ. Phòng nhân sự của công ty nên biết và có thể tham khảo những chỉ số này. Chẳng hạn CPI của Việt Nam năm 2024 là 3.63%.
Trong trường hợp bạn chưa đàm phán được mức lương cơ bản mong muốn, thì bạn có thể chưa bàn đến COLA vội, mà thay vào đó, hãy tập trung vào chính sách xét tăng lương như một công cụ bổ sung.
Bạn có thể đề xuất:
“Nếu trong 6 tháng đầu em đạt được các chỉ tiêu đã đề ra, công ty có thể xem xét điều chỉnh lương cho phù hợp không ạ?”
Hoặc nếu bị từ chối:
“Vậy mình thử chia đôi sự khác biệt, cứ áp dụng mức hiện tại trong 6 tháng, sau đó nếu em chứng minh được năng lực, công ty có thể xem xét điều chỉnh?”
Một cách khác:
Bạn có thể chấp nhận mức lương đề nghị ban đầu, nhưng đàm phán rằng sau 6 tháng sẽ được xét tăng lương dựa trên hiệu quả công việc. Bạn thậm chí có thể đề xuất rằng việc tăng lương sẽ được áp dụng hồi tố nếu bạn đạt mục tiêu, nghĩa là lương 6 tháng đầu sẽ được truy lĩnh lại với mức mới.
Eli Djeddah – một chuyên gia tư vấn nghề nghiệp kỳ cựu – từng gợi ý rằng bạn nên mở lời về việc xét tăng lương như sau:
“Mức lương khởi điểm với em rất quan trọng, nhưng em cũng quan tâm đến tương lai, vì em dự định sẽ gắn bó lâu dài. Sau 6 tháng, khi công ty đánh giá hiệu quả công việc của em, thì việc điều chỉnh lương sẽ dựa trên kết quả thực tế em mang lại hay chỉ là quy trình hành chính ạ?”
Eli khẳng định: nhà tuyển dụng chắc chắn sẽ chọn phương án đánh giá theo năng lực thật.
Thời điểm đánh giá tăng lương phụ thuộc vào bạn
Hãy ước lượng khoảng thời gian bạn cần để tạo ra kết quả cụ thể, rồi nhân đôi lên để đảm bảo an toàn, và đề xuất rằng việc xét tăng lương nên diễn ra vào thời điểm đó.
Bạn cũng có thể đề xuất rằng trong tuần đầu tiên đi làm, bạn và cấp quản lý ngồi lại với nhau để xây dựng bộ mục tiêu rõ ràng, từ đó làm căn cứ cho việc đánh giá sau này.
=> Điều này thể hiện rõ rằng bạn nghiêm túc, và bạn hiểu rằng lương xứng đáng thì phải đi kèm đóng góp rõ ràng, chứ không chỉ là “hứa hẹn suông”.
Nếu bạn đề xuất xét lương trong vòng 6 tháng hoặc sớm hơn 1 năm, có thể bạn sẽ bị từ chối với lý do là “chính sách công ty”.
Lúc đó, bạn có thể đề nghị một ngoại lệ đặc biệt:
“Nếu sau 6 tháng mình xem lại kết quả công việc của em, mà em không đạt được mục tiêu, thì công ty không cần tăng lương. Nhưng nếu em đạt được hoặc vượt kỳ vọng, thì rõ ràng công ty đã nhận lại nhiều hơn chi phí bỏ ra rồi đúng không ạ? Dù cách nào thì công ty cũng có lợi, và em thì càng có động lực để cố gắng.”
