Trong các buổi phỏng vấn xin việc chính thức, bạn luôn cần tuân theo Quy tắc deal lương #1: Trì hoãn thảo luận về lương cho đến khi bạn đã được đề nghị nhận việc.
Tuy nhiên, trong các buổi gặp gỡ mang tính tìm hiểu thông tin (information-gathering interviews), thì việc nhắc đến mức lương đôi khi lại phù hợp.
Có khi, người ta sẽ hỏi bạn mong muốn mức lương bao nhiêu – không phải để đàm phán mà để hiểu rõ hơn bạn đang nhắm đến vị trí ở cấp độ nào, và bạn có khả năng xử lý khối lượng công việc đến đâu.
Ví dụ bạn có thể chủ động đề cập đến vấn đề lương ngay từ đầu các buổi networking như thế này:
Bạn đang làm việc cho một công ty X, và nếu không nói rõ thì người khác rất dễ lầm tưởng bạn chỉ là 1 “nhân viên bình thường với mức lương trung bình”.
Vậy nên bạn có thể bắt đầu cuộc trò chuyện bằng câu:
“Tôi tự tin mình có thể đảm nhận những trách nhiệm tương đương với các vị trí lương khoảng 35–40 triệu/tháng. Tôi linh hoạt về vị trí xuất phát, và rất muốn trao đổi với anh/chị để tìm ra hướng đi có thể đạt được điều đó.”
Từ đây, câu hỏi đặt ra là: Làm sao hỏi người khác về mức lương trong khi bạn không ở trong một buổi phỏng vấn chính thức?
Thông thường, nói về lương trong những cuộc trò chuyện xã giao gần như là điều cấm kỵ. Ai cũng tò mò xem người khác kiếm được bao nhiêu, nhưng lại ngại mở miệng hỏi.
Vì vậy, nếu bạn chủ động đưa ra lời đề nghị kiểu: “Tôi chia sẻ của tôi, anh/chị chia sẻ của anh/chị nhé”, thì thường sẽ được phản hồi khá tích cực. Dù vậy, bạn thường cũng chỉ nhận được một khoảng lương ước đoán, và họ sẽ không bao giờ tiết lộ chính xác mình đang ở đâu trong khoảng đó.
Lý do là vì nhiều người gắn mức thu nhập của mình với danh tính, vị thế, giá trị bản thân, nên việc tiết lộ nó trở thành điều khá “nhạy cảm”.
Tuy nhiên, nếu bạn thực sự muốn ứng dụng networking hiệu quả trong hành trình tìm việc, bạn cần biết cách đề cập đến mức lương.
Nói ra thì ngại, nhưng tránh né cũng không ổn – nên tốt nhất là cứ thẳng thắn nhưng khéo léo.
Hãy nhớ rằng:
Mức lương luôn tỷ lệ thuận với mức độ trách nhiệm.
Bạn nên coi lương như một cái nhiệt kế đo độ chịu nhiệt của bản thân: tức là bạn đang nói với người khác bạn đủ sức “chịu nóng” đến mức nào.
Trước khi trao đổi nghiêm túc với bất kỳ ai trong hành trình tìm việc, hãy nghiên cứu như đã nói trong Chương 5:
Sau đó, bạn có thể kiểm chứng lại kỳ vọng của mình thông qua các buổi phỏng vấn mở rộng (networking).
Bạn có thể hỏi theo kiểu:
“Anh/chị thấy em có thể xử lý những thử thách lớn nhất nào trong lĩnh vực digital marketing hiện nay? Và những vị trí như thế thường có mức lương khoảng bao nhiêu ạ?”
Hoặc một cách khác:
“Dựa trên kinh nghiệm và khả năng mà anh/chị thấy ở em, anh/chị ước chừng mức lương trong ngành này của em nên nằm trong khoảng bao nhiêu ạ?”
Và bạn có thể tiếp lời:
“Em có tìm hiểu các vị trí như Performance Marketing Lead trong các agency, Digital Manager trong các thương hiệu FMCG, và một số vị trí khác, thì em thấy khoảng lương dao động từ X đến Y triệu. Nếu muốn đạt mức thu nhập như vậy trong ngành của anh/chị, thì em cần làm gì hoặc chứng minh điều gì?”
Bạn cũng có thể là người chủ động chia sẻ trước, nếu muốn.
Miễn là bạn không đang nói chuyện trong bối cảnh ứng tuyển một vị trí cụ thể, thì cuộc trò chuyện này rất cởi mở và không khiến bạn bị “đóng khung”.
Đặc biệt nếu bạn nói rằng con số bạn đưa ra là kết quả từ việc nghiên cứu thị trường như paha.vn/salary, thì sẽ càng hợp lý.
Cũng cần nhớ rằng: ngay cả những người đang làm tuyển dụng đôi khi cũng không biết nên trả lời sao cho chuẩn.
Và đến giờ thì chắc bạn đã nhận ra một điều: Nhiều người còn sẵn sàng kể chuyện tình cảm của họ hơn là tiết lộ thu nhập thật.
Nên nếu bạn nhận được một con số ước đoán từ họ, thì cũng chỉ là một kiểu dò đoán cảm tính.
Nhưng chính việc bạn chia sẻ kỳ vọng của mình (một cách có cơ sở) sẽ giúp người khác hiểu rõ quy mô vấn đề bạn muốn giải quyết trong công việc.
Và khi họ hiểu bạn rõ hơn, họ sẽ giới thiệu bạn đúng người hơn, đúng cơ hội hơn.